O muzyce i ptakach

Cześć!
Dziś kilka słów o dźwiękach, muzyce i ptakach oczywiście.
Muzyka wg encyklopedii to sztuka, której tworzywem są percypowane przez ludzi dźwięki wytwarzane za pomocą głosu lub instrumentów muzycznych. Mówi się, że do tworzenia muzyki zdolne są tylko trzy grupy organizmów: ludzie, wieloryby i ptaki.
Poznajecie gatunek ze zdjęcia? To słowik szary. Właśnie powróciły do nas kilka dni temu z zimowisk we wschodniej Afryce. W naszej części kraju spotykamy słowika szarego, w zachodniej Polsce – słowika rdzawego. Przez nasz kraj przebiega granica zasięgu tych dwóch gatunków. Mamy w tym trochę więcej szczęścia, ponieważ śpiew słowika szarego uważany jest za piękniejszy i choć jest to zapewne rzecz mocno subiektywna, to jednak może napawać nas dumą, że mamy u siebie arcymistrza śpiewu. Luscinia z łaciny oznacza melancholijny śpiew, a także żałobną śpiewaczkę.
Maj to okres największej aktywności głosowej słowików. Wieczorem, nocą i rankiem (niekiedy także w pochmurne dni) gęste zarośla wypełniają się ich fletowym trelem i kląskaniem. Specyficzna budowa tchawicy umożliwia słowikom wydawanie różnych dźwięków i tonów jednocześnie. Sama czynność, którą określamy mianem śpiewu składa się z wielu zsynchronizowanych ze sobą elementów takich jak: oddychanie, praca dziobem, językiem, często bywa też że biorą w tym udział nogi, skrzydła i ogon. Tak więc śpiew to praca całego ciała ptaka! Duży wysiłek, a do tego zajęcie bardzo niebezpieczne, bo zdradza położenie śpiewaka, jak również osłabia nieco jego czujność. Pomimo wszystkich tych trudności słowiki wyśpiewują tak zapamiętale, że pisał już o nich Homer, prawie trzy tysiące lat temu, pisało także wielu innych – Szekspir, Słowacki, Mickiewicz. A tak o słowiku szarym pisał ojciec polskiej ornitologii Władysław Taczanowski:
„[…] Nie tylko między krajowémi ptakami, ale nawet w ogóle uważany jest on za najlepszego śpiewaka; głos ma czysty, wesoły, doniosły i prawdziwie muzykalny, z żadnym innym porównać się niedający, strofy jego są wyraźne i zrozumiałe, a pod względem czystości tonu żaden ptak mu nie wyrówna. […] W ogóle jest on samotny i tajemniczy, kryje się najwięcej po gąszczach, a chociaż nie jest zbyt płochliwy, nie lubi, aby mu się człowiek przypatrywał, lecz zaraz gdzieindziéj przelatuje, albo téż ucisza się na chwilę. Przy tém jest bardzo ciekawy, skoro dojrzy człowieka lub jakiego innego zwiérza zalatuje po gęstwinie i ciągle się odzywa właściwym sobie sposobem, to jest po mocném kląśnięciu kruczy przeciągle; a skoro tylko człowiek posiedzi na miejscu i ziemię poruszy, natychmiast po jego odejściu przylatuje w to miejsce dla obejrzenia i przeszukania […]” – pisownia oryginalna.
Środowiskiem życia słowika szarego są gęste zakrzaczenia, przede wszystkim wierzbowe, często na podmokłym terenie, łęgi w dolinach rzecznych. W ostatnich latach odnotowywany jest spadek jego liczebności, a w związku ze zmianami klimatycznymi prognozuje się, że będzie się on wycofywał z naszego kraju w kierunku północnym.*

*Trendy liczebności ptaków w Polsce. GIOŚ. Warszawa. 2018.

wycieczki-ornitologiczne.pl 2022 Wszelkie prawa zastrzeżone!
projekt: 84.pl
menu